طلاق توافقی

طلاق توافقی امروزه سریعترین راه طلاق است…

طلاق توافقی به دلیل توافق زوجین درمورد کلیه حق و حقوق مالی و غیر مالی قانونی نظیرمهریه، اجرت المثل، جهیزیه، حضانت و ملاقات فرزندان و … مراحل رسیدگی آن کوتاه تر بوده و قسم بزرگتری از پرونده های طلاق را تشکیل میدهد.(نوعی از طلاق بائن است و رجوع ممکن نیست)

توافق بین زوجین از منظر دادگاه قابل قبول و معتبر است.در طلاق توافقی اگر یکی از زوجین در خصوص مهریه، نفقه، حضانت فرزند یا فرزندان، جهیزیه اختلافی بروز دهد دادگاه رأی بر طلاق توافقی صادر نمیکند.

در این نوع طلاق الزامی بر صرف نظر زوجه از حقوق مالی و غیر مالی خود نظیر مهریه نیست و زوجه میتواند در صورت توافق با زوج حقوق خود را دریافت کند.چنانچه از این نام بر می آید اصل بر توافق زوجین است.

رسیدگی به پرونده طلاق توافقی چقدر طول می کشد؟

طبق قانون جدید طلاق توافقی مصوبه آذر 1397 و طبق بخشنامه جدید طلاق توافقی شماره 55/13104/9000 مورخ 05/09/1397 پس از ثبت دادخواست طلاق توافقی در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، زوجین برای دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق به مراکز غربالگری و یا مشاور خانواده ارجاع داده میشوند.

چنانچه قصد دارید شخصاً مراحل طلاق را طی کنید، پس از ثبت اطلاعات هویتی خود در سامانه تصمیم (سامانه نوبت دهی طلاق)، یکی از مراکز مشاوره و غربالگری استان البرز(یا استان محل سکونت خود) را انتخاب نمایید.

پس از ثبت اطلاعات زوجین و دلایل طلاق، مرکز زوجین را به یکی از مراکز مشاوره زیر نظر بهزیستی استان ارجاع میدهد.توجه داشته باشید که بسته به مرکز مشاوره و شرایط زوجین، تعداد جلسات مشاوره متغیر است.این روند دست کم 45 روز به طول می انجامد.در پایان جلسات اگر زوجین گواهی عدم انصراف از طلاق را دریافت کردند،حال می بایت برای ثبت دادخواست طلاق توافقی به همراه این گواهی به دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی مراجعه کنند.دفتر پس از ثبت دادخواست آن را به دادگاه خانواده ارجاع میدهد.چنانچه تصمیمی مبنی بر شرکت در جلسات مشاوره اجباری، جلسه دادرسی یا دفتر طلاق و ازدواج ندارید، می توانید پرونده طلاق توافقی خود را از ابتدا تا انتها به وکلای گروه وکیل24 بسپارید تا کمترین زمان ممکن فرایند را به انجام برسانند.

پس از صدور رأی توسط دادگاه، زوجین حداکثر 3 ماه فرصت دارند تا با مراجعه به دفاتر رسمی ازدواج و طلاق صیغه طلاق را جاری کنند.چنانچه در مدت مذکور صیفه طلاق جاری نگردد، گواهی صادر شده از جانب دادگاه، از درجه اعتبار ساقط خواهد شد.

هزینه جلسات مشاوره در طلاق توافقی

هر جلسه چهل دقیقه ای در استان ها و شهرهای مختلف متفاوت است.

یک جلسه چهل دقیقه ای توسط کارشناس:بیست تا سی هزار تومان

یک جلسه چهل دقیقه ای توسط کارشناس ارشد:بیست و پنج تا سی و پنج هزار تومان

یک جلسه چهل دقیقه ای توسط دکتری: چهل تا پنجاه و پنج هزار تومان

آیا طلاق بدون طی جلسات مشاوره امکان پذیر است؟

اجبار به انجام مشاوره موجب طولانی شدن پروسه طلاق میشود.زوجینی که بر سر مسائل ضمن طلاق و حقوق زندگی مشترک به توافق قطعی رسیده اند و مصمم به خاتمه دادن زندگی مشترک هستند،می توانند به کمک وکیل به صورت یک طرفه دادخواست خود را به دادگاه تقدیم کنند.در چنین شرایطی ضرورت انجام مشاوره ساقط میشود.

مراحل طلاق توافقی

مرحله اول:

زوجین پس از حصول اطمینان از تصمیم خود برای خاتمه زندگی مشترک می بایست اقدام به تهیه یک توافق نامه در خصوص مهریه،حضانت فرزند یافرزندان،نفقه، جهزیه و … نمایند.در غیر این صورت طلاق از حالت توافقی خارج است.

توافق نامه شامل چه مطالبی است؟

در توافق نامه طلاق توافقی زوجین در مواردی نظیر تحصیل فرزندان،تقسیم دارایی ها و اموال،اجرت المثل زمان زوجیت، نفقه زوجه و فرزندان و … توافق میکنند.توافق نامه به صورت کتبی توسط زوجین یا وکیل آنها تدوین و امضا میشود.همچنین در صورت عدم تهیه توافق نامه کتبی، زوجین یا وکیل ایشان میتوانند موارد توافق شده را به صورت شفاهی در محضر دادگاه عنوان نمایند.توافق نامه شفاهی بعداً توسط واحد مشاوره یا داوری مکتوب خواهد شد وبه امضای زوجین یا وکلای آنها میرسد.

لازم به ذکر است اگر درخواست به هر دلیلی منتج به صدور حکم نشود توافق نامه از درجه اعتبار ساقط است و مواردی مانند بخشش یا ابراء مهریه موجود در توافق نامه مورد استناد نیست.

    مهریه:در طلاق توافقی بر خلاف تصور عمومی مهریه وجود دارد.به طور کلی هر تصمیمی که زوجین بر آن به تفاهم و توافق برسند قابل اجراست، خواه تمام یا بخشی از مهریه خواه بخشش آن.

    نفقه:مانند مهریه یکی از حقوق مالی زوجه است با این تفاوت که بر خلاف مهریه مقدار آن در سند ازدواج به صورت کتبی به ثبت نرسیده است.چرا که در صورت ناشزه نبودن زوجه شرط دریافت نفقه به وی تعلق میگیرد.

مرحله دوم:

زوجین یا وکلای آنها برای ثبت دادخواست طلاق توافقی به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، به همراه اصل یا رونوشت عقدنامه و مدارک هویتی مراجعه مینمایند.پس از پرداخت هزینه مربوطه و ثبت امضای الکترونیک هر یک از زوجین یا وکلایشان طی دو الی سه روز مراتب از طریق پیامک ارسال میشود.

مرحله سوم:

پس از اطلاع از زمان دادگاه توسط پیامک،زوجین به مراکز مشاوره و دوره مشاوره اجباری را طی میکنند.نام مشاور و متن توافق نامه نزد شعبه بررسی و طی روزهای بعد رأی نهایی صادر میشود.گاهی قاضی شعبه مایل است شخصا با زوجین گفت و گو نماید.

بعضی شعب نیز مشاوره را تا بعد از جلسه رسیدگی به تعویق می اندازند.بعد از صدور رأی یا گواهی عدم سازش، زوجین با درج عدم اعتراض خود حق تجدید نظر یا فرجام خواهی را از خود ساقط میکنند.

مرحله چهارم:

پس از دریافت گواهی عدم سازش از دادگاه، با مراجعه به دفاتر رسمی صیغه طلاق جاری میشود. زوجین میتوانند با اختیار وکیل در هریک یا تمامی مراحل حضور نیابند.

مدارک مورد نیاز چیست؟

همراه داشتن اصل و کپی مدارک هویتی و سند ازدواج یا عقدنامه الزامیست.به علاوه اگر زوجه باکره باشد می بایست گواهی سلامت را به دفتر رسمی طلاق ارائه کند،در غیر این صورت گواهی عدم بارداری از وی درخواست خواهد شد.

مزایای داشتن وکیل طلاق توافقی

دانش و تخصص یک وکیل مجرب از توافقات اشتباه میان زوجین جلوگیری میکند.همچنین حضور وکیل به زوجین این امکان را میدهد تا در مراحل کار حضور نداشته باشند.همینطور سرعت فرایند افزایش و تنش و اصطکاک میان زوجین کاهش میابد.

بدیهی است که یه وکیل نمیتواند همزمان وکالت هردوطرف را به عهده بگیرد.

پروسه طلاق توافقی از زمان ثبت دادخواست تا اجرای صیغه طلاق در دفاتر حداقل دو هفته به طول می انجامد،این زمان بسته به مجتمع قضایی و شعب دادگاه های خانواده متغیر است.امادر صورت داشتن وکیل این فاصله زمانی تا حد امکان کوتاه میشود.

بررسی چند نمونه از مسائل در طلاق توافقی:

 در دوران عقد:

چه در طلاق توافقی چه در انواع دیگر طلاق، در صورت اثبات عدم نزدیکی زوجین در دوران عقد،در صورت وجود بکارت زوجه مهریه نصف میشود.اما اگر زوجین توافق دیگری داشته باشند این مقدار میتواند تغییر کند.قابل توجه است که در صورت اثبات بکارت بعد از ثبت طلاق زوجه حق رجوع به مهریه را ندارد.

از آنجایی که مراجعه به پزشکی قانونی در این مورد الزامیست،دادگاه زوجه را برای انجام معاینه به پزشکی قانونی ارجاع میدهد.چنانچه زن از مراجعه به پزشکی قانونی واهمه داشته باشد ما در گروه وکلای وکیل24 راهکارهای قانونی دیگری را پیشنهاد میکنیم.

نکته دیگر در مورد طلاق توافقی در دوران عقد عدم نیاز به رضایت پدر زوجه است حتی اگر دوشیزه باشد.

حضانت فرزند:

دادگاه برای کودکان زیر سن بلوغ(دختران زیر 9 سال و پسران زیر 15 سال) رأی حضانت صادر میکند.در این خصوص وظیفه نگهداری از فرزند همینطور مقدار و پرداخت کننده نفقه وی، زمان و مکان ملاقات در متن توافق نامه قید میگردد.شایان  ذکر است بخشش مهریه در قبال دریافت حضانت فرزند وجاهت قانونی ندارد.

گفتنی است حضانت فرزند با تغییر شرایط و مصالح فرزند قابل تغییر است و لزومی به اجرای حضانت بر اساس زمان توافق نیست.

 پرداخت مهریه در طلاق توافقی:

می بایست نحوه پرداخت یا عدم پرداخت مهریه، بخشش مهریه، مقدار بذل شده یا زوجه خواهان دریافت آن است و در کل جزئیات مربوطه شفاف سازی شود.به این صورت که

زوجه کل مهریه را بذل کرده و زوج پذیرفته است.

مقدار مشخصی از مهریه بذل شده و مابقی آن مقرر است در تاریخ معینی توسط زوج پرداخت شود.

مهریه به صورت تمام و کمال به زوجه پرداخت شده است.

مهریه تقسیط شده و زوج نحوه پرداخت آن را پذیرفته است.

نکته:اگر زوجه دوشیزه یا یائسه باشد در خصوص دریافت مهریه حق رجوع ندارد.در غیر این صورت امکان رجوع به آنچه بذل کرده را در طلاق خلع طی مدت عده طلاق توافقی دارد.مگر اینکه در رأی دادگاه قید شود که زوجه حق رجوع به آنچه بذل کرده را ندارد و یا مهریه را ابراء کرده است.

پرداخت نفقه زوجه در طلاق توافقی:

ماده 29 قانون حمایت از خانواده دادگاه را مکلف کرده تا در پرونده های طلاق حتی توافقی نسبت به تعیین تکلیف نفقه زوجه اقدام کند.بدیهی است در طلاق توافقی از آنجا که همه موارد بسته به توافق طرفین دارد بنابراین میزان نفقه نیز میتواند مورد موافقت هر دو طرف قرار گیرد.اما لازم به ذکر است که این نوع طلاق به صورت طلاق خلعی است فلذا در ایام عده نفقه به زوجه تعلق نمیگیرد.در صورت دوشیزه نبودن زوجه زوجین میتوانند تا پایان عده به مدت سه ماه و ده روز توافق نمایند که مبلغی به عنوان نفقه به زن پرداخت شود.

همچنین بررسی موضوع نفقه را میتوان به کارشناس سپرد که این امر از سرعت رسیدگی به پرونده میکاهد بنابراین توصیه میشود طرفین با هم به تفاهم برسند.

نحوه پرداخت نفقه فرزند:

از منظر قانون نفقه بر عهده پدر است حتی در صورتی که مادر حضانت فرزند باشد.در قانون 1999 قانون مدنی قید شده است که تأمین و پرداخت نفقه فرزندان بر عهده پدر است.اگر پدر در قید حیات نباشد یا توان پرداخت نفقه اولاد را نداشته باشد، این وظیفه بر عهده جد پدری است.چنانچه جد پدری نیز در قید حیات نبوده یا توانایی تأمین نفقه را نداشته باشد،تأمین آن بر ضمّه مادر خواهد بود.

قانون برای پدری که با وجود تمکّن مالی از پرداخت نفقه اولاد امتناع میکند،بار کیفری در نظر گرفته است.در این صورت فرزندان یا شخص مسئول نگهداری از آنان میتوانند علیه پدر اقدام به شکایت نمایند.پس از دریافت رأی قطعی از سوی دادگاه برابر با میزان نفقه تعیین شده اموال پدر به نفع فرزندان توقیف میگردد و همین طور جزای کیفری پدر طبق ماده 624 قانون مجازات اسلامی برابر با سه ماه و یک روز تا پنج ماه حبس قابل اجراست.مبرهن است که در طلاق توافقی زوجین میتوانند در خصوص میزان نفقه و طرف تأمین کننده آن توافق کنند،در غیر این صورت دادگاه این مهم را بر عهده میگیرد.

طلاق در دوران بارداری:

طبق ماده 1140 و 1153 قانون مدنی ،مانعی برای طلاق توافقی در دوران بارداری وجود ندارد.اما مدت عده زن تا پایان بارداری و مدت نفاس ادامه پیدا میکند.زوجه تا پایان دوره نفاس نمیتواند ازدواج دیگری داشته باشد.

دوره شش تا هشت هفته بعد از تولد نوزاد دوره نفاس نام دارد.

استرداد جهیزیه :

چنانچه مرسوم است جهیزیه مجموع وسایل است که زن برای زندگی مشترک فراهم کرده است.پس از طلاق نیز همچنان جزء اموال زن محسوب شده و می تواند آنها را به نفع خود استرداد دهد.همچنین مرد برای اسهلاک وسایل منزل بر اثر استفاده مشمول جریمه نخواهد بود.

طلاق توافقی برای ایرانیان خارج از کشور:

چنانچه یکی از زوجین یا هردو در خارج از کشور ساکن باشند امکان انجام طلاق توافقی در ایران برای آنها فراهم است.در این شرایط زوجین به کنسول گری یا سفارات ایران در کشور محل سکونت مراجعه کرده و با ارائه وکالت به وکیل یا فرد مورد اعتماد خود در ایران پی گیری های پرونده را به وی میسپارند.این امکان برای هر دو طرف به صورت همزمان فراهم است.در صورتی که یکی از زوجین در ایران سکونت ندارد، میتواند به همسر خود در ایران برای انجام مراحل طلاق توافقی وکالت رسمی واگذار کند.

طلاق توافقی با وکالت نامه:

با اخذ وکالت نامه رسمی در محضر میتوان حق طلاق را از زوج دریافت و فرد میتواند به تنهایی مراحل طلاق را طی کند.چنان که مرد میتواند شخص ثالثی را از جانب خود وکیل کند تا در پرونده طلاق به جای او اقدام نماید.

چنانچه زن بخواهد از این طریق اقدام کند می بایست حتما از جانب همسر خود وکالتنامه محضری داشته باشد.همچنین وکیل طلاق نیز با استفاده از همین وکالت نامه و دیگر مدارک لازم در جریان طلاق وارد میشود.

اجرت المثل در توافق طلاق:

اگر زوجه در متن توافق نامه اجرت المثل را بذل نکرده باشد، پرداخت آن از سوی زوج ضرورت دارد.

درباره تعیین اجرت المثل و چگونگی پرداخت و دریافت آن میتوانید از وکلای مجرب وکیل24 کمک بگیرید.

نحوه پرداخت هزینه ها

هریک از طرفین که درخواست به طلاق توافقی داده است موظف به پرداخت هزینه هاست، از آنجایی که میتوان بر سر تمام مسائل توافق کرد زوجین میتوانند هزینه ها را مشترکاً به عهده بگیرند.چنانچه درخواست طلاق از طرف زوج باشد تا زمانی که حق و حقوق مالی زوجه را پرداخت نکرده باشد، امکان ثبت طلاق وجود ندارد مگر با رضایت زوجه.

هزینه ها شامل:

تنظیم دادخواست:شامل ثبت دادخواست و برگهای پیوست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا دفاتر دادگاه خانواده

دادرسی:هزینه مشاوره در مراکز مشاوره خانواده(تشخیص پرونده و مشاوره)، هزینه اجرا و ثبت طلاق در دفتر رسمی ازدواج و طلاق، حق الوکاله وکلا

نکات مهم در طلاق توافقی

1.ممکن است زوجین به سبب عجله در تصمیم گیری یا غلبه هیجان و احساسات اقدام به درخواست طلاق توافقی نمایند.تا زمانی که طلاق به ثبت نهایی در دفتر طلاق و ازدواج نرسیده امکان انصراف برای هر یک از زوجین وجود دارد.همچنین حتی پس از صدور رأی نهایی اگر هر یک از دو نفر یا وکلای آنها برای ثبت طلاق به دفتر رسمی طلاق مراجعه نکند طلاق توافقی ممکن نیست.

همانطورکه گفته شد خاتمه دادن به زندگی مشترک بر اساس تصمیمات هیجانی و بر اثر خشم و عصبانیت میتواند یکی از نقاط ضعف این نوع طلاق باشد،که ممکن است زوجین از تصمیم خود پشیمان شوند.حالت دیگر این است که زوجین از توافقات مالی حاصل شده رضایت ندارند و به دلیل اینکه پس از ثبت رسمی طلاق و گذشتن عده امکان رجوع نیست کاهاً زوجین از تصمیم به طلاق منصرف میشوند.

2.چنانچه زوجه بیشتر از 50 سال سن و یائسه باشد نیازی به بررسی بارداری نیست.اگر زن دوشیزه یا یائسه نباشد انجام آزمایش بارداری برای وی ضرورت دارد.

3.در قانون حمایت خانواده مصوبه سال 1391 الزامی بودن مشاوره قبل از طلاق قید شده است.توصیه وکلای گروه وکیل 24 در این مورد این است که زوجین در این جلسات شرکت کرده و جوانب مختلف تصمیم خود را به دقت بسنجند و طلاق را به عنوان آخرین راه حل در نظر بگیرند.

4.تورم و افزایش قیمتها میتواند بر میزان نفقه فرزندان تاثیرگذار باشد،در این صورت مادر میتواند با مراجعه به دادگاه بر میزان نفقه درخواست تعدیل نماید.

کلام آخر

مقاله ای که مطالعه کردید تعریف جامعی از طلاق توافقی،مراحل،هزینه ها و چالشهای آن بود.از آنجا که طلاق مانند سایر دعاوی حقوقی پیچیدگی های بسیاری دارد،وکلای حاذق وکیل24 در تلاشند تا کوتاه ترین و مطمئن ترین راهکارها را برای مراجعین فراهم کرده و  در این مسیر همراه آنان باشند.